امامزاده زید

امامزاده زید

امام‌زاده زید ع

امام‌زاده زید ع امام‌زاده زید ع سومین مقبره قدیمی تهران و بزرگ‌ترین زیارتگاه شهر تهران محسوب می شود که در بازار بزازها قرار دارد.  این مقبره که سال ۱۳۱۵ تحت ‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید محل دفن سید زید بن زین ‌العابدین بن حسین بن علی ع است و آرامگاه لطفعلی خان زند در کنار این امام‌زاده قرار دارد. بنا امامزاده زید به دوران صفوی باز می‌گردددر عهد قاجار مرمت شد.

 شامل تزییناتی نظیر کاشی‌کاری و آینه‌کاری است. قدیمی‌ترین تاریخ موجود در امام‌زاده زید به صندوق مرقد مربوط می‌شود که سال نهصد و دو هجری قمری می باشد.

امامزاده زید در جذب گردشگر

گردشگری سالیان بسیاری است که به یکی از ارکان قدرتمند اقتصاد و اشتغال در دنیا تبدیل شده است. اکثر کشور های دنیا با استفاده از ظرفیت های خود در فصل ها و مناسبت های مختلف گردشگران بسیاری را به خود جذب می کنند تا ظرفیت های فرهنگی خود را نیز به مردم دیگر کشور ها بشناسانند. در اینجا به بررسی جاذبه های گردشگری تهران پرداخته شده است.

امامزاده زید

همانطور که می دانید گردشگری پول وجمعیت را از مرکز ثقل صنعتی به سمت روستاها و نقاط طبیعی می کشاند و باعث می شود تا پول و منافع اقتصادی در همه سطوح جامعه به صورت یکسان پراکنده شود.گردشگری سالیان بسیاری است که به یکی از ارکان قدرتمند اقتصاد و اشتغال در دنیا تبدیل شده است. اکثر کشور های دنیا با استفاده از ظرفیت های خود در فصل ها و مناسبت های مختلف گردشگران بسیاری را به خود جذب می کنند تا ظرفیت های فرهنگی خود را نیز به مردم دیگر کشور ها بشناسانند. در اینجا به بررسی جاذبه های گردشگری تهران پرداخته شده است.همانطور که می دانید گردشگری پول وجمعیت را از مرکز ثقل صنعتی به سمت روستاها و نقاط طبیعی می کشاند و باعث می شود تا پول و منافع اقتصادی در همه سطوح جامعه به صورت یکسان پراکنده شود.

ضریح امام زاده زید

معماری امامزاده زید

در ابتدا بنای اصلی امامزاده محدود به بقعه و گنبدی که بر بالای آن ساخته شده بود. صندوقچه ای که داخل ضریح است تاریخ نهصد و دو هجری قمری را نمایش می دهد که روی آن اسم و نسب امامزاده ثبت گردیده است. این تاریخ مربوط به پنج سال قبل از به تخت نشستن شاه اسماعیل صفوی و رسمی شدن مذهب تشیع در ایران است. 

کتیبه ای که داخل گنبد است تاریخ 1245 هجری قمری را نشان می دهد و کتیبه ای که روی دیوار ایوان بزرگ مقبره است تاریخ 1297 هجری قمری را نشان می دهد.

دقیقا موقعی که فتحعلی شاه قاجار بر ایران حکومت می کرده است. درب اصلی ورودی از ایوان به داخل خود حرم دارای کتیبه ای به تاریخ 1301 هجری خورشیدی است و در قسمت بیرونی گنبد سال 1322 هجری خورشیدی نوشته شده است. این نشان دهنده آن است که صحن ها و رواق ها در زمان حکومت ناصرالدین شاه به امامزاده اضافه شده است. روی نقاشی هایی که در عهد فتحعلی شاه قاجار در قسمت گنبدخانه انجام شده بود با آینه کاری مزین شد. که در بازسازی سال 1325 هجری شمسی وجود نقاشی ها هویدا گردید. در یک اتاق آینه کاری در کنار حرم قبر فتحعلی خان فرزند هفت ساله کامران میرزا نوه فتحعلی شاه قاجار که در تاریخ 1310 فوت نموده است و همچنین قبر جهان سلطان دختر فتحعلی شاه که در سال 1312 خورشیدی فوت کرده می باشد. بنای امامزاده حدود 14000 مترمربع بود که متاسفانه بر طبق کتاب تهران قدیم جلد دو صفحه دویست وچهل و چهار مکانی برای جمع شدن اوباشان و آشنایی دختران و پسران شده بود و کمتر کسی اجازه می داده خانواده اش در این امامزاده تردد داشته باشد و اکثرا مکانی برای اوباشان بوده تا مکانی برای زیارت و فقط معدود زنان مقیدی برای زیارت به امامزاده زید می رفتند. به همین علت در سال 1318 صحن و حجره هایی که برای امامزاده ساخته شده بود تغییر کاربری داد و تحت عنوان مدرسه ابتدایی استفاده شد. بعدها قسمت دیگری از امامزاده زید به بازار فرش فروش ها اضافه شد و قسمت دیگری را آتش نشانی و خودروهایش اشغال کرد. آرامگاه لطفعلی خان زند هم به انبار فرش های امامزاده تبدیل شد و فقط یک سنگ مرمر سپید و تابلویی کوچک به عنوان نشان قبر این مرد بزرگ بر روی آن گذاشته شد. 

با قدمت ترین سنگ‌قبر تهران در امامزاده زید

یکی از قدیمی‌ترین سنگ‌ قبرهای کشف‌شده در تهران  سنگ ‌قبر نهصد ساله‌ای است که اسم شاعر تهرانی مولانا فخرالدین حیدر تهرانی روی آن حک‌ شده است. علیرضا زمانی تهران‌پژوه می‌گوید: اگر به قدیمی‌ترین سنگ ‌قبر موجود در بازار که در امامزاده زید تهران وجود دارد دقت کنید متوجه می‌شوید مربوط به نهصد سال قبل و مربوط به مولانا فخرالدین مولانا حیدر تهرانی است.

آن دوران عنوان مولانا را به هرکسی نمی دادند و آن فرد باید سلسله‌ مراتبی در حوزه تصوف و ادبیات را می گذراندند تا این عنوان را از آن خود کنند. در امامزاده زید علاوه بر این سنگ قبر قدیمی‌ آرامگاه لطفعلی‌خان زند نیز وجود دارد پادشاه جوان زندیه که به‌دست آغامحمدخان قاجار به قتل رسید. سنگ‌ نوشته‌های بسیاری در قبرستان‌ها و  در باغ‌های منطقه کن پیدا‌ شده است که نشان دهنده هویت چند صدساله این محله قدیمی دارد. نگهداری از سنگ‌قبرهای قدیمی عزمی جدی  می‌طلبد. متأسفانه تعداد زیادی از این سنگ‌ها به‌ علت ناآگاهی نابود و یا به یغما رفته است و کسی به فکر سنگ‌نوشته‌های منطقه کن نیست مدت‌هاست تعدادی از سنگ ها در گوشه‌ای از سرای محله  وجود دارند.

مقبره لطفعلی خان زند

در گوشه ای از صحن امامزاده زید قبری است که پشت درب شیشه ای قرار گرفته است. این قبر متعلق به مردی بزرگ از تبار نیک سرشتان می باشد. لطفعلی خان زند در شانزده سالگی بعد از تفرقه بین امرای زندیه بر سر جانشینی با کمک حاج ابراهیم خان کلانتر بر تخت شاهی نشست. او پسر جعفر خان برادرزاده کریم خان زند متولد 1189 هجری قمری بود. که ششمین پادشاه زندیه و آخرین آن ها محسوب میشد.

به گواهی تاریخ او از شش سالگی همراه با پدرش در جنگ های زیادی شرکت کرده بود و در شمشیرزنی در زمان خود مهارت داشت. جوانی بسیار زیبا رو صادق شجاع و باوقار که مورد تحسین دوست و دشمن قرار می گرفت. مولف کتاب تاریخ کرمان او را از نظر شجاعت با بهرام چوبین و سلطان جلال الدین خوارزمشاه برابر می داند. وی از سمت پدر ماموریت یافت تا شورش لار را سرکوب کند که در این جنگ سربلند بود. کرمان هم به قلمرو زندیه اضافه شد و کرمانی ها به بسیار شیفته اخلاق و منش لطفعلی خان جوان شدند. لطفعلی خان زند به تبع پادشاهان دیگر زند خود را خان نام گزاری کرد و هرگز نخواست وی را شاه بخوانند. حاج ابراهیم خان کلانتر صدر اعظم لطفعلی خان دید در دربار لطفعلی خان شایسته سالاری حرف اول را می زند ضوابط بر روابط ارجحیت دارد و او لشگر نویسش را به جرم اختلاس در آتش سوزاند به کمک برادرش سعی بر براندازی زندیه کرد. وی با آقا محمدخان قاجار هم دست شد و لطفعلی خان زند را تحویل خان ستمگر و بی رحم قاجاری داد. 

با همه این اوصاف  لطفعلی خان زند در طول عمر حکومت کوتاه شش ساله اش با وجود حملات پی در پی آقا محمدخان و شورش های جسته گریخته در ایران خدمات ارزنده ای چون احیای سد تنگاب برای جلوگیری از ورود بلااستفاده رودخانه موند به خلیج فارس احداث سه راه شوسه بین شیراز  بندرلنگه شیراز  بندرعباس و شیراز  بوشهر را انجام داد که متاسفانه همه نیمه کاره ماند. 

ثبت ملی 

امامزاده زید تهران در مورخه 30/02/1315 به شماره دویست و پنجاه ونه به ثبت ملی رسید.

دسترسی به امامزاده زید

وسیله نقلیه شخصی: از خیابان پانزده خرداد دسترسی به بازار بزرگ تهران وجود دارد که در بازار خیاط ها درب ورودی امامزاده زید قرار دارد.

دسترسی با مترو: با خط یک مترو می توانید در ایستگاه متروی پانزده  خرداد پیاده شده و وارد بازار بزرگ شده و از آنجا به بازار خیاط ها بروید. صحن امامزاده زید درب به سمت بازار خیاط ها دارد.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید